درباره قرارگرفتن احتمالی سپاه پاسداران درلیست تروریستی
تقی روزبه taghi_roozbeh@yahoo.com
انتشارگزارشاتی برای قراردادن نام سپاه پاسداران درلیست سازمان های تروریستی، ازجمله اخبارمهمی بود که مدتی قبل روزنامه های واشنگتن پست و نیویورک تایمزبه نقل ازمقام های دولتی آن را باصطلاح درزدادند.مطابق این گزارشات،گرچه هنوزچنین سیاستی به مرحله نهائی تصمیم گیری نرسیده ومباحثه حول آن درمیان دولتمداران آمریکا جاری است، اما پرده ازتلاش ها و اقداماتی برمی دارد که دراین راستا درجریان است.بطوری که کاخ سفید ومقامات وزارت خارجه پس ازانتشارچنین خبرحساسی که بارتاب گسترده ای نیز درسطح جهان پیداکرد و موجب واکنش تندی ازجانب رژیم ایران گردید( ازجمله تهدید متقابل آمریکا ازسوی سرتیب صفوی فرمانده سابق سپاه پاسداران)، نه فقط آن را تکذیب نکردند بلکه شروع کردند به شاخ وبرگ دادن و طرح سیستماتیک آن دررسانه های خود وفراترازاین به انتشارگسترده وهمزمان اخباررسمی( به نقل ازارتش آمریکا) درمورد حضورونقش گسترده سپاه پاسداران درعملیات جنگی عراق وکشته شدن سربازان آمریکائی درعراق دراین رابطه.ازجمله دریک مورد مدعی حضور 50 نفرکارشناس سپاه پاسداردرعراق وبرای آموزش چریک ها شدندو براساس برخی گزارشات دیگر،فرماندهان ارتش آمریکا براین نظرند که اکثرسربازان آمریکائی توسط شبه نظامیان شیعه و سلاح های ارسالی رژیم ایران کشته می شوند.
برپایه گزارشات انتشاریافته دامنه مشاجره ومباحثه درمیان هئیت حاکمه آمریکا بیش ازآن که مشاجره درباره اصل قضیه باشد درباره نحوه به اجرادرآوردن و زمان بندی ومرحله بندی این تصمیم است،که به آن باید، تلاش برای آماده سازی افکارعمومی را هم اضافه کرد. بعنوان مثال یکی ازاین گونه مباحثات حول این مسأله دورمی زند که آیا بهتراست گام به گام جلوبرویم(مثلاباشروع ازسپاه قدس) ویا آن که ازهمان ابتدا کل سپاه را هدف قراردهیم؟.
برخی ازمفسران وناظران سیاسی طرح چنین اقدامی را غیرمنتظره دانستند وبرخی هم درصورت تصویب شدن،عملاآن را به طورضمنی ویاحتا آشکارا درحکم اعلام جنگ با جمهوری اسلامی وبعنوان یک پیروزی برای جناح جنگ طلب درهیئت دولت آمریکا عنوان کردند. البته در این ارزیابی رگه هائی ازواقعیت وجود دارد اما چنان که درزیرخواهیم دید نه همه واقعیت:
نگاهی به سیربحران درطی یک سال گذشته نشان دهنده آنست که انتشارچنین خبری را نباید چندان غیرمترقبه دانست به چهار دلیل:
نخست آن که ازمدت ها قبل دولت آمریکا بطورسیستماتیک وروزافزون برادعاهای خود مبنی برنقش رژیم ایران وسپاه پاسداران وازجمله سپاه قدس درناامنی عراق افزوده است که معنایش آن بوده وهست که آمریکا عملا به رژیم وافکارعمومی جهان اعلام می کند که درعراق خود را به نوعی درحال جنگ با سپاه(ودولت ایران) می داند. دوم آن که نگاهی به سیاست های امریکا درشورای امنیت دربرابرسیاست هسته ای ایران و مفاد و روند صدورقطعنامه های تحریم ایران نشان دهنده آن است که که ازهمان گام های اول ردپای فشردن گلوی رژیم ایران در دوعرصه،به مثابه دوشاهرگ حیاتی،مدنظر تنظیم کنندگان قطعنامه هابوده است:درعرصه اقتصادی مساله هدف گرفتن سرمایه گذاری درنفت ومسدوکردن مناسبات مالی با بانک های جهانی به عنوان شریان اصلی اقتصاد ودرعرصه قدرت سیاسی هم سپاه پاسداران به مثابه تکیه گاه وبازوی اصلی اقتدارنظام حاکم.سومین دلیل را باید درواقعیت فراافکنی دولت بوش نسبت به ناکامی عظیم وپردامنه عملکرد خود درعراق وازجمله استراتژی جدیدش درعراق ونیازبه سرشکن کردن آن به عاملی خارجی و فرعی دانست.والبته درکنارآن باید انگیزه مبادرت به افزایش تهدیدهاوانواع واقسام فشارهای سیاسی وروانی راهم درنظرگرفت که مطابق معمول دولت آمریکا درآستانه شروع مذاکرات خود با رژیم برای گرفتن امتیازهای بیشتربه آن متوسل می شود. وبالأخره چهارمین عامل راباید درراستای به بن کشاندن امکان مصالحه رژیم وآژانس دانست. تجربه چندسال گذشته نشان می دهد که هرگاه شانس و امکانی-چه ازکانال آژانس و چه مذاکره کننده گان اروپائی برای کاستن ازدامنه بحران فراهم می شود،دولت آمریکا بلافاصله با ضدحمله خود آن را خنثا می کند. بویژه اگردرنظربگیریم که هدف مانورهای رژیم ایران،ایجاد شکاف بین بلوک 5+1وبین آژانس و شورای امنیت وکانالیزه کردن مجدد پرونده خود به آژانس است و درهمین رابطه توانسته با آژانس به توافقات مهمی دست یابد، به اهمیت اینگونه تلاش های دولت آمریکا،برای ناکام گذاشتن این سیاست پی خواهیم برد.
درمورد نظری که اقدام آمریکا را بطورضمنی به منزله اعلام جنگ به رژیم اسلامی می داند باید گفت، این درست است که مطابق دکترین بوش دولت آمریکا خود را درجنگ با تروریسم می داند و مطابق آن دولت آمریکا منتظرحمله آن نمی ماند و هرجا که دشمن را بیابد حمله پیسدستانه خواهد کردو حتا براساس این دکترین هرکشوری که به تروریست ها پناه بدهد(تاچه برسد که یک سازمان تروریستی اعلام شده بخشی ارگانیک ازوجوددشمن باشد)باندازه خود تروریست ها درمعرض حمله قرارخواهد گرفت.بااین وجود نباید فراموش کنیم که اولا جمهوری اسلامی سال هاست که کلیتش درلیست کشورهای شرو تروریستی قرارداردو بنابراین تأکید بربخشی ازآن نمی تواند فی نفسه نقطه کیفی جدیدی دراین روند محسوب شود،بجز، تأکیدی برای برجسته کردن همان سیاست و ثانیا همان عوامل بازدارنده ومشکلات برخاسته ازبحران یک جانبه گری درعراق وافعانستان که تاکنون مانع ازتهاجم به ایران شده است هم چنان عمل می کند(یکی ازدغدغه های فرماندهان ارتش آمریکا،عواقب ناگوارفرورفتن در باتلاق جنگ های عراق و افغانستان است که زمین گیرشدن آن، بشدت از توان مداخله اش درسایرنقاط بحرانی بالقوه ویابالفعل کاسته است). با درنظرگرفتن چنین ملاحظاتی است که نمی توان صرف تصویب آن را الزاما معادل اعلام جنگ مستقیمی به رژیم بشمارآورد. گرچه بی تردیدباید آن را به عنوان گام مهمی درفراهم کردن بسترجنگ درنظرگرفت.
بااین همه طرح نکات فوق به معنای بی اهمیت انگاشتن سیاست قراردادن سپاه درلیست سیاه- درصورت تصویب شدن- نیست بلکه به معنای آن است که اهمیت آن را باید درجنبه های دیگری جستجوکرد:
تأکید برتمرکزحول سپاه پاسداران به منزله بازوی اصلی اقتداررژیم،وباتوجه باین که درجمهوری اسلامی سپاه دارای نفوذ کلان وروزافزونی درعرصه های نظامی، سیاسی واقتصادی(حتا دست اندازی به پروژه های نفت و گاز) وامنیتی(حتا کنترل پروژه های هسته ای واماکنی که تأسیسات هسته ای درآن ها قراردارند)،و با درنظرگرفتن نقش و قدرت عمل سپاه درمنطقه وبطوراخص درعراق،نشان دهنده آن است که دراستراتژی دولت آمریکا سیاست تغییررژیم هم چنان پا برجا بوده وعطف به سپاه راباید به مثابه یک تاکتیک و گام مهم ومشخصی درراستای این سیاست کلی بشمارآورد. تاکتیکی که درآن تضعیف ونهایتا درهم شکستن سپاه به عنوان بازوی اصلی اقتداررژیم مورد هدف قرارگرفته است. همانطور که درعرصه فشردن شریان اقتصادی رژیم نیزاقدامات وگام های مشخص وملموسی را باهدف ممانعت ازسرمایه گذاری ومراودات مالی وبانکی دربرابرخود قرارداده است. بعبارتی دیگر می توان گفت،که درشرایط کنونی دولت آمریکا درغیاب امکان استفاده از اهرم مداخله نظامی گسترده برای تحقق استراتژی تغییرحکومت، برآن شده تا بشیوه جدید والبته درازمدت تر،آن را دردوعرصه مهم شریان اقتصادی(نفت وگازوشبکه بانکی) ونیروی سپاه به مثابه تکیه گاه اصلی رژیم پیش ببرد. وباین اعتبار می توان آن را تاکتیک جدیدی درارتباط با استراتژی تاکنونی، بشمارمی آورد،که ترکیبی است ازفشارهای روبافزایش سیاسی،اقتصادی ونظامی ونوعی جنگ کم شتاب.دولت آمریکا درهدف خود برای ایجاد اختلال درکارکردسپاه و نهایتاازکارانداختن آن،برمجموعه عواملی چون تشدید فشارهای تحریمی مشخص وکارساز درحوزه های سیاسی واقتصادی وتأمین اسلحه وفشارهای مالی وتنش هائی که درساختارقدرت وطبقه سیاسی واقتصادی حاکم برایران، بدلیل نقش روزافزون وانحصاری سپاه دربافت سیاسی و اقتصادی درحال گسترش است و هم چنین ایجادتنش بین نهاد ارتش و سپاه ونفرت وشکاف روزافزون بین مردم وسپاه بدلیل نقش مشهودو مستقیمش درسرکوب وشکنجه وغارت،حساب بازکرده است.
صرفنظرازاهداف فوق،نتایج عملی سیاست های آمریکا ازمنظردیگری نیزباید مورد توجه قرارگیرد: واقعیت آنست، همانطورکه درمورد عراق شاهد هستیم سیاست های اشغالگرانه آمریکا آشکارا موجب تقویت بنیادگرائ وافزایش نفرت هرچه بیشترمردم منطقه ازمداخلات آمریکا شده است. عروج مجدد طالبان سرنگون شده بربسترمبارزه علیه اشغال کشورنمونه بارزدیگری ازواقعیت فوق است.همین سیاست درجمهوری اسلامی هم با تشدید فضای امنیتی و نظامی موجب تقویت جناح فاشیستی ونظامی شده وبهمان میزان دستاویزی برای افزایش جو سرکوب و تشدید فشاربرنیروهای مستقل وگسترش دامنه فقروفلاکت فراهم ساخته است. درسایه چنین معادله ای است که منازعه و کشمکش هر دوسوی ارتجاعی قطب بحران با تقویت مواضع همدیگر،قطب سوم ومستقل جنبش آزادی،برابری و ضدامپریالیستی را درمنگنه روزافزونی قرارداده ومی دهد. بااین همه درهم شکستن سیکل معیوب فوق ونقش آفرینی قطب مزبور بی تردید،تنها راه رهائی ازگرداب مرگبارفوق است. نباید فراموش کنیم که رودخانه خروشان از بهم پیوستن جویبارها وگره خوردن آن ها باهم پدیدارمی شود:ازآن هزاران رشته مقاومت و مبارزه ای که هرروزوهرساعت درهرگوشه وکنارکشورشاهدش هستیم. 2007-09-06-86-06-15
www.taghi-roozbeh.blogspot.com
تقی روزبه taghi_roozbeh@yahoo.com
انتشارگزارشاتی برای قراردادن نام سپاه پاسداران درلیست سازمان های تروریستی، ازجمله اخبارمهمی بود که مدتی قبل روزنامه های واشنگتن پست و نیویورک تایمزبه نقل ازمقام های دولتی آن را باصطلاح درزدادند.مطابق این گزارشات،گرچه هنوزچنین سیاستی به مرحله نهائی تصمیم گیری نرسیده ومباحثه حول آن درمیان دولتمداران آمریکا جاری است، اما پرده ازتلاش ها و اقداماتی برمی دارد که دراین راستا درجریان است.بطوری که کاخ سفید ومقامات وزارت خارجه پس ازانتشارچنین خبرحساسی که بارتاب گسترده ای نیز درسطح جهان پیداکرد و موجب واکنش تندی ازجانب رژیم ایران گردید( ازجمله تهدید متقابل آمریکا ازسوی سرتیب صفوی فرمانده سابق سپاه پاسداران)، نه فقط آن را تکذیب نکردند بلکه شروع کردند به شاخ وبرگ دادن و طرح سیستماتیک آن دررسانه های خود وفراترازاین به انتشارگسترده وهمزمان اخباررسمی( به نقل ازارتش آمریکا) درمورد حضورونقش گسترده سپاه پاسداران درعملیات جنگی عراق وکشته شدن سربازان آمریکائی درعراق دراین رابطه.ازجمله دریک مورد مدعی حضور 50 نفرکارشناس سپاه پاسداردرعراق وبرای آموزش چریک ها شدندو براساس برخی گزارشات دیگر،فرماندهان ارتش آمریکا براین نظرند که اکثرسربازان آمریکائی توسط شبه نظامیان شیعه و سلاح های ارسالی رژیم ایران کشته می شوند.
برپایه گزارشات انتشاریافته دامنه مشاجره ومباحثه درمیان هئیت حاکمه آمریکا بیش ازآن که مشاجره درباره اصل قضیه باشد درباره نحوه به اجرادرآوردن و زمان بندی ومرحله بندی این تصمیم است،که به آن باید، تلاش برای آماده سازی افکارعمومی را هم اضافه کرد. بعنوان مثال یکی ازاین گونه مباحثات حول این مسأله دورمی زند که آیا بهتراست گام به گام جلوبرویم(مثلاباشروع ازسپاه قدس) ویا آن که ازهمان ابتدا کل سپاه را هدف قراردهیم؟.
برخی ازمفسران وناظران سیاسی طرح چنین اقدامی را غیرمنتظره دانستند وبرخی هم درصورت تصویب شدن،عملاآن را به طورضمنی ویاحتا آشکارا درحکم اعلام جنگ با جمهوری اسلامی وبعنوان یک پیروزی برای جناح جنگ طلب درهیئت دولت آمریکا عنوان کردند. البته در این ارزیابی رگه هائی ازواقعیت وجود دارد اما چنان که درزیرخواهیم دید نه همه واقعیت:
نگاهی به سیربحران درطی یک سال گذشته نشان دهنده آنست که انتشارچنین خبری را نباید چندان غیرمترقبه دانست به چهار دلیل:
نخست آن که ازمدت ها قبل دولت آمریکا بطورسیستماتیک وروزافزون برادعاهای خود مبنی برنقش رژیم ایران وسپاه پاسداران وازجمله سپاه قدس درناامنی عراق افزوده است که معنایش آن بوده وهست که آمریکا عملا به رژیم وافکارعمومی جهان اعلام می کند که درعراق خود را به نوعی درحال جنگ با سپاه(ودولت ایران) می داند. دوم آن که نگاهی به سیاست های امریکا درشورای امنیت دربرابرسیاست هسته ای ایران و مفاد و روند صدورقطعنامه های تحریم ایران نشان دهنده آن است که که ازهمان گام های اول ردپای فشردن گلوی رژیم ایران در دوعرصه،به مثابه دوشاهرگ حیاتی،مدنظر تنظیم کنندگان قطعنامه هابوده است:درعرصه اقتصادی مساله هدف گرفتن سرمایه گذاری درنفت ومسدوکردن مناسبات مالی با بانک های جهانی به عنوان شریان اصلی اقتصاد ودرعرصه قدرت سیاسی هم سپاه پاسداران به مثابه تکیه گاه وبازوی اصلی اقتدارنظام حاکم.سومین دلیل را باید درواقعیت فراافکنی دولت بوش نسبت به ناکامی عظیم وپردامنه عملکرد خود درعراق وازجمله استراتژی جدیدش درعراق ونیازبه سرشکن کردن آن به عاملی خارجی و فرعی دانست.والبته درکنارآن باید انگیزه مبادرت به افزایش تهدیدهاوانواع واقسام فشارهای سیاسی وروانی راهم درنظرگرفت که مطابق معمول دولت آمریکا درآستانه شروع مذاکرات خود با رژیم برای گرفتن امتیازهای بیشتربه آن متوسل می شود. وبالأخره چهارمین عامل راباید درراستای به بن کشاندن امکان مصالحه رژیم وآژانس دانست. تجربه چندسال گذشته نشان می دهد که هرگاه شانس و امکانی-چه ازکانال آژانس و چه مذاکره کننده گان اروپائی برای کاستن ازدامنه بحران فراهم می شود،دولت آمریکا بلافاصله با ضدحمله خود آن را خنثا می کند. بویژه اگردرنظربگیریم که هدف مانورهای رژیم ایران،ایجاد شکاف بین بلوک 5+1وبین آژانس و شورای امنیت وکانالیزه کردن مجدد پرونده خود به آژانس است و درهمین رابطه توانسته با آژانس به توافقات مهمی دست یابد، به اهمیت اینگونه تلاش های دولت آمریکا،برای ناکام گذاشتن این سیاست پی خواهیم برد.
درمورد نظری که اقدام آمریکا را بطورضمنی به منزله اعلام جنگ به رژیم اسلامی می داند باید گفت، این درست است که مطابق دکترین بوش دولت آمریکا خود را درجنگ با تروریسم می داند و مطابق آن دولت آمریکا منتظرحمله آن نمی ماند و هرجا که دشمن را بیابد حمله پیسدستانه خواهد کردو حتا براساس این دکترین هرکشوری که به تروریست ها پناه بدهد(تاچه برسد که یک سازمان تروریستی اعلام شده بخشی ارگانیک ازوجوددشمن باشد)باندازه خود تروریست ها درمعرض حمله قرارخواهد گرفت.بااین وجود نباید فراموش کنیم که اولا جمهوری اسلامی سال هاست که کلیتش درلیست کشورهای شرو تروریستی قرارداردو بنابراین تأکید بربخشی ازآن نمی تواند فی نفسه نقطه کیفی جدیدی دراین روند محسوب شود،بجز، تأکیدی برای برجسته کردن همان سیاست و ثانیا همان عوامل بازدارنده ومشکلات برخاسته ازبحران یک جانبه گری درعراق وافعانستان که تاکنون مانع ازتهاجم به ایران شده است هم چنان عمل می کند(یکی ازدغدغه های فرماندهان ارتش آمریکا،عواقب ناگوارفرورفتن در باتلاق جنگ های عراق و افغانستان است که زمین گیرشدن آن، بشدت از توان مداخله اش درسایرنقاط بحرانی بالقوه ویابالفعل کاسته است). با درنظرگرفتن چنین ملاحظاتی است که نمی توان صرف تصویب آن را الزاما معادل اعلام جنگ مستقیمی به رژیم بشمارآورد. گرچه بی تردیدباید آن را به عنوان گام مهمی درفراهم کردن بسترجنگ درنظرگرفت.
بااین همه طرح نکات فوق به معنای بی اهمیت انگاشتن سیاست قراردادن سپاه درلیست سیاه- درصورت تصویب شدن- نیست بلکه به معنای آن است که اهمیت آن را باید درجنبه های دیگری جستجوکرد:
تأکید برتمرکزحول سپاه پاسداران به منزله بازوی اصلی اقتداررژیم،وباتوجه باین که درجمهوری اسلامی سپاه دارای نفوذ کلان وروزافزونی درعرصه های نظامی، سیاسی واقتصادی(حتا دست اندازی به پروژه های نفت و گاز) وامنیتی(حتا کنترل پروژه های هسته ای واماکنی که تأسیسات هسته ای درآن ها قراردارند)،و با درنظرگرفتن نقش و قدرت عمل سپاه درمنطقه وبطوراخص درعراق،نشان دهنده آن است که دراستراتژی دولت آمریکا سیاست تغییررژیم هم چنان پا برجا بوده وعطف به سپاه راباید به مثابه یک تاکتیک و گام مهم ومشخصی درراستای این سیاست کلی بشمارآورد. تاکتیکی که درآن تضعیف ونهایتا درهم شکستن سپاه به عنوان بازوی اصلی اقتداررژیم مورد هدف قرارگرفته است. همانطور که درعرصه فشردن شریان اقتصادی رژیم نیزاقدامات وگام های مشخص وملموسی را باهدف ممانعت ازسرمایه گذاری ومراودات مالی وبانکی دربرابرخود قرارداده است. بعبارتی دیگر می توان گفت،که درشرایط کنونی دولت آمریکا درغیاب امکان استفاده از اهرم مداخله نظامی گسترده برای تحقق استراتژی تغییرحکومت، برآن شده تا بشیوه جدید والبته درازمدت تر،آن را دردوعرصه مهم شریان اقتصادی(نفت وگازوشبکه بانکی) ونیروی سپاه به مثابه تکیه گاه اصلی رژیم پیش ببرد. وباین اعتبار می توان آن را تاکتیک جدیدی درارتباط با استراتژی تاکنونی، بشمارمی آورد،که ترکیبی است ازفشارهای روبافزایش سیاسی،اقتصادی ونظامی ونوعی جنگ کم شتاب.دولت آمریکا درهدف خود برای ایجاد اختلال درکارکردسپاه و نهایتاازکارانداختن آن،برمجموعه عواملی چون تشدید فشارهای تحریمی مشخص وکارساز درحوزه های سیاسی واقتصادی وتأمین اسلحه وفشارهای مالی وتنش هائی که درساختارقدرت وطبقه سیاسی واقتصادی حاکم برایران، بدلیل نقش روزافزون وانحصاری سپاه دربافت سیاسی و اقتصادی درحال گسترش است و هم چنین ایجادتنش بین نهاد ارتش و سپاه ونفرت وشکاف روزافزون بین مردم وسپاه بدلیل نقش مشهودو مستقیمش درسرکوب وشکنجه وغارت،حساب بازکرده است.
صرفنظرازاهداف فوق،نتایج عملی سیاست های آمریکا ازمنظردیگری نیزباید مورد توجه قرارگیرد: واقعیت آنست، همانطورکه درمورد عراق شاهد هستیم سیاست های اشغالگرانه آمریکا آشکارا موجب تقویت بنیادگرائ وافزایش نفرت هرچه بیشترمردم منطقه ازمداخلات آمریکا شده است. عروج مجدد طالبان سرنگون شده بربسترمبارزه علیه اشغال کشورنمونه بارزدیگری ازواقعیت فوق است.همین سیاست درجمهوری اسلامی هم با تشدید فضای امنیتی و نظامی موجب تقویت جناح فاشیستی ونظامی شده وبهمان میزان دستاویزی برای افزایش جو سرکوب و تشدید فشاربرنیروهای مستقل وگسترش دامنه فقروفلاکت فراهم ساخته است. درسایه چنین معادله ای است که منازعه و کشمکش هر دوسوی ارتجاعی قطب بحران با تقویت مواضع همدیگر،قطب سوم ومستقل جنبش آزادی،برابری و ضدامپریالیستی را درمنگنه روزافزونی قرارداده ومی دهد. بااین همه درهم شکستن سیکل معیوب فوق ونقش آفرینی قطب مزبور بی تردید،تنها راه رهائی ازگرداب مرگبارفوق است. نباید فراموش کنیم که رودخانه خروشان از بهم پیوستن جویبارها وگره خوردن آن ها باهم پدیدارمی شود:ازآن هزاران رشته مقاومت و مبارزه ای که هرروزوهرساعت درهرگوشه وکنارکشورشاهدش هستیم. 2007-09-06-86-06-15
www.taghi-roozbeh.blogspot.com